ضوابط و معيارهاي طراحي فرهنگسرا

بخش هاي مختلف فرهنگسرا(بعضي الزامي و بعضي وابسته به نظر طراح دارد).

1-لابي وزير مجموعه هاي آن شامل:

فضاي انتظار و نشيمن
فروش اغذيه
محل نگهداري كودكان
عناصر خدمات عمومي مانند باجه هاي تلفن و اينترنت
عناصر دسترسي عمودي مانند رمپ،پله وآسانسور

2-غرفه هاي فروش محصولات فرهنگي و هنري

3-سايت اداري شامل:

اتاق كنفرانس
اتاق رياست
دفاتر كار
بايگاني
آبدار خانه
سرويس هاي بهداشتي
محل انتظار ارباب رجوع و منشي

4-آمفي تئاتر و سينما

5-كتابخانه

6-گالري نمايش آثار هنري

7-كلاس ها و آتليه هاي آموزشي شامل:

نقاشي
معماري
طراحي
عكاسي
مجسمه سازي
خوشنويسي
لابراتوار زبان و ...

8-واحد سمعي بصري و سايت رايانه

9-رستوران يا كافي شاپ

 
كتابخانه:

ميزان فضاهاي كتابخانه:

عوامل موثر بر تخصيص ميزان فضاهاي كتابخانه عبارتند از حجم مواد و متون و بخصوص كتابها،ميزان سطح كه در كتابخانه اشغال م كنند و ميزان جمعيت كتابخانه كه از طريق ميزان گردش كتابها در سال تعيين مي گردد.
فضاي مورد نياز براي محاسبه ي زير بناي يك كتابخانه طبق فرمولي بنام VSCاستانداردIFLAبه دست مي آيد.
(110/تعداد كتابها)+(مقدار محلهاي نشستن+72/3)+(430/گردش كتابها)
مثلا براي جا دادن 110كتاب،يك متر مربع در نظر گرفته مي شود.محل نشستن يك خواننده 72/3متر است.

ابعاد و استاندارد هاي پيشخوان و برگه دان:

حداكثر ارتفاع قفسه هاي فهرست معمولا به اندازه ي ارتفاع شش كشو است و در هر كشو نيز در حدود صد كارت جاي مي گيرد.فهرست معمولا در ارتباط مستقيم با ميز امانت و ميز اطلاعات مرجع قرار دارند و اغلب در مجاورت آنها مجموعه اي از كتابهاي مرجع عمومي يا موارد استفاده ي همگاني نيز قرار مي گيرند.از اين رو محل قرار گيري فهرستها معمولا فضايي باز است كه در نزديك ورودي قرار دارد و بوسيله ي رديفهايي از قفسه هاي فهرستها و پيشخوان بررسي و جستجو كشوها تشكيل شده است.وسعت چنين محلي براي چهار رديف قفسه هاي دو طرفه در حدود 12 متر مربع برآورد مي شود.

استانداردابعاد قفسه ها و عمق قفسه ها:

در اغلب كتابخانه ها حداقل90%كتابها داراي عرضي كمتر از 230 ميليمتر هستند و عملا مي توان قفسه هاي با عمق200-230ميليمتر را استاندارد فرض كرد.در صورت بكارگيري قفسه هاي دو طرفه با عمق 450ميليمتر حتي صرفه جويي بيشتري در فضا به عمل مي آيد.
چنانچه نگهداري كتابهايي با ابعاد كمي بزرگتر مرد نظر باشد عمق 490ميليمترجوابگوست.طبق يك قاعده تجربي در يك كتابخانه 80%قفسه ها 200ميليمتري،15%آنها 250 ميليمتري و 5% آنها 300 ميليمتري هستند.

طول قفسه ها:

طول استاندارد،سالها برابر1940ميليمتر بوده است.زيرا كه پذيرفته شده بود كه چشم خواننده توانايي در بر گرفتن بيش از اين اندازه را در يك نگاه ندارد.مطالعات بعدي اندازه بزرگتر تا 2220 ميليمتر را نيز تاييد كرد.

ارتفاع قفسه ها:

ارتفاع كتابها بر فاصله ي ميان طبقات و در نتيجه تعداد طبقات تاثير مي گذارد.در اكثر كتابخانه ها حداقل90% كتابها را مي توان در طبقات مركز تا مركز 280 ميليمتر جاي داد.به اين ترتيب 7 طبقه و يك پا خور 150 ميليمتري مجموعا ارتفاع 2120 ميليمتر را براي قفسه ها بوجود مي آورند كه بالاترين قفسه در ارتفاع 1830 ميليمتري با دسترسي آسان قرار مي گيرد.در مورد معلولين ارتفاع مناسب و دسترسي 1370 ميليمتر براي زنان و 1500 ميليمتر براي مردان مي باشد.پايين ترين طبقه در ارتفاع 300 ميليمتري است و چهار طبقه 280 ميليمتري (300 ميليمتري)به روي آن مي باشد.

استاندارد ميزها:

ميز ها از جمله مهم ترين وسائل فضاهاي مطالعه هستند.
استاندارد ميز ها براي ميز هاي مختلف به شرح زير است:

ميز هاي 1 نفره:

رقم قابل قبول براي اين ميزها 600×900 ميليمتر مي باشد.اين رقم گاهي براي راحتي بيشتر خواننده تا يك متر نيز افزايش مي يابد.اگر چه جذابيت بيشتري دارند ولي جاي زيادي اشغال مي كنند.

ميزهاي 2 نفره:

ميزهاي 2 نفره اي كه از هم جدا نشده اند ظاهرا براي خوانندگاني كه روبروي هم قرار مي گيرند جذابيت چنداني ندارند ولي در صورت قرار گيري در يك سمت ابعاد پيشنهادي 1200×900 ميليمتر مي باشد.

ميزهاي طولاني:

ميز هاي طولاني قابليت جاي دادن 4 تا 12 نفر را دارند.ميزهاي 4 نفره از بروز شلوغي جلو گيري كرده و در عين حال نحوه ي قرار گيري آنها جذاب و انعطاف پذير است.عرض آنها نبايد از 1200 ميليمتر كمتر باشد.فضاي جانبي ميان خوانندگان نيز لازم است حداقل 900 ميليمتر باشد.بين ميزهاي موازي بايد حداقل 1800 ميليمتر فاصله پيش بيني شود.در عين حال نبايد در انتهاي اين ميزها محلي را براي نشستن در نظر گرفت.

نور پردازي:

نور پردازي بايد فضايي راحت براي مطالعه را بوجود آورد.موجب خستگي وخيرگي نشود،ميزان گرما را افزايش ندهد وبه جلوه ي ساختمان بيفزايد.جهت بر آوردن موارد ذكر شده دو نوع نور وجود دارد:

1-نور مصنوعي                         2-نور طبيعي.

براي نور پروژه هم از نور طبيعي و هم از نور مصنوعي سقفي استفاده مي شود.

روشنايي توصيه شده:

اتاق ها مطالعه(روزنامه و مجلات)200
ميزهاي مطالعه(كتابخانه هاي اماني)400
ميزهاي مطالعه(كتابخانه هاي مرجع)600
پيشخوان ها 600
مخزن بسته 100
صحافي 600
فهرست بندي،طبقه بندي و اتاق هاي مخزن400

آكوستيك:

هيچ استاندارد مشخصي در مورد آكوستيك كتابخانه وجود ندارد،اما اغلب حد تراز صداهاي داخلي را 50 دسيبل(Db) تعيين مي كنند.

تهويه ي مطبوع:

به منظور ايجاد بهترين شرايط براي نگهداري مواد و فنون،فضا بايد عاري از هر گونه گرد وغبار اعم از گاز،مايع و اسيد باشد ودما و رطوبت تحت كنترل باشد،چنين شرايطي تنها با نصب دستگاه كامل تهويه مطبوع امكان پذير است.

گالري ها:

ساختار عمومي گالري ها:

فضاي نمايشگاه بخش مهمي در اين مجموعه به شمار مي رود كه خصوصيات آن بر مجموعه تاثير مي گذارد.تجربه فرد از فضاي سه بعدي نمايشگاه نتيجه ي يك ادراك سريع است.اين ادراك در محيطي با ساختار روشن،آسان تر و با خستگي كمتر به دست مي آيد تا در فضائي كه تركيب ضعيف و نا خوانايي دارد.نمايشگاه نوع خاصي از فضا است كه در آن علاوه بر رابطه ي انسان،فضا يك رابطه ي پيچيده بين فضا و شئ وجود دارد.در قسمتهايي از نمايشگاه كه داراي مجموعه هاي نمايشي ثابت است.معماري را مي توان تا حد امكان با اشياء تطبيق داد،ولي در قسمتهاي قابل انعطاف،اين امر فقط از طريق تزئينات و تمهيدات عملي است.

ترتيب قرار گيري اشياء:

ترتيب اشياء نمايشي به بازديدكنندگان و خصوصيات اشياء نمايش بستگي دارد.
رابطه ي بازديد كننده و شئ نمايشي به شرح زير است:

1-هر چه نسبت بازديد كنندگان به اشياء نمايشي كمتر باشد، امكان تمركز واينكه هر بازديدكننده بتواند آزادانه با شئ نمايشي ارتباط برقرار كند،بيشتر مي شود.

2-در يك بازديد گروهي تماس نزديك با شئ نمايشي بدون ايجاد مزاحمت براي ساير اعضاء گروه ممكن نيست. بازديدكنندگان بايد به ترتيبي گرداگرد شئ نمايشي قرار بگيرند كه همگي فاصله شان تا آن مساوي باشد.

نورپردازي گالري ها:

الف)نور پردازي طبيعي(نور روز):

به دلايل اقتصادي،فيزيولوژيكي و تنوع،اين نور پردازي هنوز بهترين وسيله ي روشنايي است و اگر مسائل حفاظتي اشياء اجازه دهد ارجحيت،نور روز است.جهت نور ممكن است از بالا (عمودي)يا از پهلو(افقي)باشد.مدت هاست كه ارزش نور پردازي از بالا در طراحي موزه ها استفاده مي شود كه امتيازات آن عبارتند از:
الف)نور پردازي از بالا روشي است راحت تر و ثابت تر در نور پردازي و كمتر در معرض موانع جنبي در داخل و خارج از بنا مانند ساختمانهاي ديگر و درختان قرار مي گيرد.
ب)نوري كه از بالا به تصاوير يا ساير اشياء به نمايش گذارده مي تابد،قابل تنظيم است و تامين نور كافي و يكنواخت آن ديدي بسيار مناسب با حداقل بازتاب يا انحراف بوجود مي آورد.
ج)امكان به نمايش گذاشتن اشياء بيشتري را در فضاي نمايشگاه امكان پذير مي سازد.
د)با توجه به حذف پنجره ها و كاهش راههاي ارتباطي،فضاي نمايشگاه از امنيت بيشتري برخوردار شده و تمهيدات امنيتي نيز كاهش مي يابد.

ب)نور پردازي جانبي(افقي):

اينگونه نور پردازي از طريق پنجره ها و نور گير هاي معمولي به اشكال و ابعاد مختلف و در مكانهاي مناسب در ديوارها انجام مي شود.پنجره ها و نورگير ها معمولا يا در ارتفاعي كه بازديد كننده قادر به ديدن محوطه ي بيرون باشد و يا در ارتفاعي بالاتر نصب مي شود.
ديوارهايي كه پنجره ها با ارتفاع معمولي بر روي آنها نصب شده،غالبا بدون استفاده هستند و علاوه بر آن اشياء نمايشي كه بر روي ديوار مقابل اين پنجره ها نصب شده اند نيز به خاطر وجود نور از مقابل داراي انعكاس هستند كه مانع ديد كامل وروشن مي گزدد.با اين وجود،اينگونه پنجره ها براي اشيايي كه روي ديگر ديوار ها و در زاويه اي درست نسبت به منبع نور قرار دارند،نور مناسب و دلپذير به وجود مي آورند.

ج)نور پردازي مصنوعي:

ملاحظات تكنيكي و مشكلات نگهداري مربوط به استفاده از نور مصنوعي از جمله عوامل موثر بر كاهش كاربرد نور مصنوعي در فضاهاي نمايشگاهي بوده است.نور مصنوعي از منابع نقطه اي يا خطي تامين مي گردد و از اين رو چون سطوح تعديل كننده شدت آن با نور فضا قابل مقايسه نيست،لذا دستيابي به شرايط مشابه نور روز نيز تا ميزان محدودي امكان پذير است.

حركت و دسترسي گالري ها:

حركت و دسترسي قسمتي از امر ارائه و نمايش اشياء وعامل مهمي در سازماندهي فضائي نمايشگاه است.زيرا بطور نظري هيچ فضايي در منطقه ي نمايش اشياء منحصرا به رفت و آمد اختصاص نداشته و هيج راهرو يا راه پله اي نبايد حركت سيال در اين منطقه را محدود كند.دستيابي به اين شرايط با اجتناب از مسائل روز امكان پذير است.
الف)اجتناب از محدوديتهاي با وقفه
ب)اجتناب از اختلاف سطوح زياد

تنظيم شرايط محيطي:

رطوبت،دما و نور باعث فرسايش اشياء‌مي گردند،دماي15درجه سانتيگراد و رطوبت نسبي 60%براي اكثر نمايشگاهها مناسب مي باشد.رطوبت نسبي نبايد كم و زياد گردد و اين مساله با اشياء نمايشي ارتباط مستقيم دارد،ولي در كل رطوبت نسبي 50% تا 6% توصيه مي گردد.

تهويه ي مطبوع:

پيشرفت هاي علمي در امر خلق يك محيط مصنوعي،اكنون به مرحله اي رسيده است كه امكان تامين مصنوعي شرايط جوي را به طور كامل فراهم ساخته است.در اين شرايط ثابت،انعطاف پذيري و نظم را مي توان در چهار چوب فضايي نمايشگاه تامين نمود.از جمله ديوارهاي خارجي مي توانند كاملا بسته بوده و به خوبي عايق شوند و در صورت وجود اشعه هاي نا مطلوب نوررر،مي توان آنها را دقيق تر از نور روز بررسي و درمان كرد.

آكوستيك:

كنترل وطراحي آكوستيك بايد هماهنگ با ساير جنبه هاي طراحي ساختمان نمايشگاه انجام شود.براي به حداقل رساندن نو فه اي كه ناشي از نواحي و وسايل پر سر و صدا و شلوغ است،موقعيت ساختمان را بايد در محلي ساكت و آرام پيش بيني نمود.در صورتي كه يك منبع نوفه ي جهت دار در نزديكي ساختمان قرار گرفته باشد ،مي توان از عملكرد هاي مقاوم تر به عنوان مانع استفاده كرد و عملكردهاي حساس تر را در فاصله ي بيشتري از منبع نوفه قرار داد.هماهنگي اصول آكوستيكي با خصوصيات معماري از يك سو مربوط به سبك معماري و سازماندهي فضايي آن مي باشد و از سوي ديگر نيازمند توجه به خصوصيات مربوط به طراحي فني ساختمان نمايشگاه قرار مي گيرد.

حريق:

مقابله با حريق شامل مسئوليت حفظ متعلقات و حفاظت از بازديد كنندگان مي باشد.بديهي است نخستين اقدامات مقابله با آتش بايد با شناخت محل،خصوصيات مصالح ساختماني،مراقبت هاي لازم در بناهاي مجاور،انتخاب مصالح ساختماني مقاوم و پيشگشري لازم انجام پذيرد.بهتر است از به كار بردن هر گونه ماده قابل اشتعال به منظور تزئين و پوشاندن ديوارها خودداري شود.دقت بسيار بايد به كار برد تا از اتصالات برق در سيستمهاي الكتريكي خودداري شود.

ساختار عمومي فضاهاي نمايشي:

ساختار عمومي فضاهاي نمايشي مي بايد بر اساس سلسله مراتبي از فضاهاي عمومي(مانند كارگاههاي توليد نمايش و فضاي كارمندان)استوار گردد و نحوه ي دسترسي به مجموعه فضاي نمايشي و تردد در فضاهاي داخلي آن با توجه به حريم محدوده فضايي بخشهاي مختلف آن انجام گيرد.ساختار فضايي اينگونه ساختمانها را با توجه به اصول هدايت كننده مي توان به دو عرصه بيروني و دروني تقسيم نمود:
الف)عرصه ي بيروني فضاي نمايشي:اين عرصه به طور كلي ارتباط مستقيم با تماشاگران است.
ب)عرصه ي دروني فضاي نمايشي:اين عرصه شامل كليه ي فضاهايي است كه مربوط به امور نمايشي و اداري مي شوند و از اين رو با كاركنان و بازيگران ارتباط مستقيم دارند.

شكل و انواع مختلف صحنه ي نمايش:

الف)تئاتر هاي داراي صحنه ي ايواني كه اينگونه تئاتر ها امكان نمايش فيلم را دارند.
ب)0تئاتر هاي داراي صحنه ي ميداني كه صحنه از هر سو با تماشاچيان احاطه شده در اينگونه تئاتر ها حداكثر عمق ميدان تماشاگران 6تا7 رديف است و در صورتي كه جايگاه در يك سطح باشد،حداكثر تماشاگر از 300الي 400 نفر بيشتر نخواهد بود.
ج)تئاتر هاي داراي صحنه ي هلالي يا صحنه ي آزادجلو آمده.در اين تئاتر ها صحنه به قلب جايگاه تماشاگران كشيده شده و وروديها معمولا در پشت صحنه و يا در داخل جايگاه تماشاگران قرار دارند.
د)نوع ديگر از تئاتر كه تركيبي از موارد بالاست در دوران ماصر مورد توجه طراحان بوده است.اين نوع تئاتر با برخورداري از يك صحنه ي انعطاف پذير براي تبديل به شكلهاي مختلف از خصوصيتي مستقل برخوردار است.صحنه در اينگونه از تئاتر ها مي تواند با جابجايي صندلي ها و قسمتهايي از كف به صورت ايواني-ميداني و هلالي ظاهر شود.به اينگونه صحنه ها چند شكلي مي گويند.

شيب سالن نمايش:

در نمايشات تئاتري زنده معمولا از فاصله ي 12 متري ،حالتهاي احساسي صورت بازيگران قابل روئيت نيست و حركت آنها نيز از فاصله ي بيشتر از 20 متر نيز به خوبي ديده نمي شود.براي تامين ديد بهتر تماشاگران لازم است تا كف جايگاه شيب ملايمي داشته باشد و يا به صورت پله اي طراحي شود.ميزان شيب در طبقه ي همكف جايگاه براي حفظ امنيت تماشاگران و سهولت رفت و آمد افراد معلول كه با صندلي چرخ دار حركت مي كنند،حداكثر 10% است و شيب هاي بيشتر به صورت پله اي بايد طراحي شوند كه حداكثر آن 35% است.

صندلي تماشاگران:

ابعاد صندلي تماشاگران طبق استاندارد ها حداقل عرض 45 سانتيمتر را بايد داشته باشد و فاصله ي پشت تا پشت صندلي ها حداقل 90 سانتيمتر باشد و تا 1/1 متر نيز مي تواند باشد.
حداكثر فاصله ي هر صندلي از در خروجي نبايد از 15 متر بيشتر باشد و حداكثر فاصله ي هر صندلي از راهرو جانبي 450 سانتيمتر باشد و تعداد مجاز صندلي ها در هر رديف به ازاي هر راهرو 7 صندلي مي باشد.بهترين چيدمان صندلي ها به صورت قوسي و اختصاص ندادن بهترين نقاط ديد(مركز)به راهرو مي باشد.

اتاق رختكن(تنفس بازيگران):

اين اتاق محل استراحت،رختكن و گريم بازيگران مي باشد.در فضاهاي نمايش كوچك يك اتاق 20 متر مربعي براي اين منظور كافي است.ولي در فضاهاي نمايش بزرگتر يك سالن غذاخوري يا آشپز خانه و محل استراحت جداگانه اي نياز است.از اين مكان يك اتاق پر و لباس،سرويس بهداشتي و آينه قدي،كمد وسايل و ميز گريم براي گريم بازيگران قرار دارد.

اتاق سخنراني:

در هنگام برگزاري جلسات سخنراني در سالن نياز به يك اتاق جهت ميهمانان سخنران وجود دارد كه قبل و بعد وبين سخنراني از سخنران پذيرايي گردد.در اين فضا كه مساحت آن 30 متر مربع است ،سرويس هاي زنانه و مردانه ،محل نشستن و استراحت و ساير وسايل مانند كمد ،رختكن و ... وجود دارد.

نور پردازي صحنه:

نحوه ي تابيدن منابع نوراني در بالاي صحنه و پلهاي صحنه و پلهاي روشنايي در بالاي جايگاه تماشاگران قرار دارند،معمولا تحت زاويه اي بين 55 درجه تا 40 درجه است.به طوريكه تمام صحنه را از جلو تا عقب آن توسط يكي از عناصر نوراني و يا ساير آنها،پوشش داده شود.با افزايش ارتفاع منابع نور مي توان دامنه ي پوشش آنها را نيز افزايش داد.

آكوستيك:

اكوستيك در هر فضاي نمايشي قادر است تا انواع برنامه هاي نمايشي را تحت تاثير قرار دهد و از ان جا كه ايجاد تغييرات اساسي در وضعيت اكوستيك سالن هاي نمايش بسيار دشوار است، از اين رو لازم است تا از ابتا تصميمات لازم درباره ي خصوصيات اكوستيكي سالن هاي نمايشي گرفته شود .فضا هاي نمايشي بايد در برابر كليه نوفه هاي خارجي ناشي از صداي هواپيما ، ترافيك وهمهمه افراد در سالن انتظار عايق باشند و دستگاه هاي مكانيكي به گو.نه اي طراحي شده باشند كه سطح نوفه اي كه در داخل سالن نمايش ايجاد مي شود از يك حد خاص تجاوز نكند . براي برنامه هاي نمايشي زنده در صورتي كه حد اكثر تعداد تماشا گران 200 نفر باشند لزومي به استفاده از دستگاه هاي تقويت صدا نيست ودر صورت كاهش فاصله متوسط بين تماشاگران وبازيگران استفاده از تمهيدات اكوستيكي براي نمايشنامه هاي معمولي رضايت بخش مي باشد . ميزان شيب جايگاه همان قدر كه براي شنيدن هم مهم است زيرا صدا در هنگام عبور از جايگاه به علت خاصيت جاذب بودن بدن تماشاگران ضعيف مي شود ،از اين رو با استفاده از باز تابنده هاي سقفي ،بايد حد اقل شيب لازم را كه مانع ديدتماشاگران نشود براي جايگاه در نظر گرفت.

ايمني از حريق:

بروز نمايش در فضا هاي نمايشي  وخسارات وتلفات ناشي از ان اغب از عدم دقت در انتخاب وساخت موارد به كار رفته در ساختمان وتجهيزات ان ورعايت ساير پيش بيني هاي لازم براي جلو گيري از تو سعه ي اتش  وبه خصوص ايجاد دود مي باشد . به طور كلي بايد در اسكلت ساختمان حد اقل دو ساعت در مقابل اتش مقاومت داشته باشد واز مواد قابل اشتعال در ساخت دكور ها وبراي پوشاندن ديوار ها وسقف استفاده نشود و مواد جاذب صدا وساير تجهيزات اكوستيكي نيز تا حد مطلوبي در مقابل اتش مقاومت داشته باشد . درتئاترها معمولا صحنه ي نمايش مهم ترين عامل ايجاد اتشودود است . براي مقابله با حريق بر روي صحنه مي بايست اتش را درون چهار ديوار برج صحنه محبوس كرد وبا استفاده از جريان قوي هوا به سمت بالا كه توسط دودكش اتوماتيك در بالاي برج صحنه ايجاد مي شود ،حرارت ودود را از تماشا گران دور نگاه داشت . نقشه وتجهيزات مربوط به پشت صحنه نيز بايد به گونه اي طراحي شده باشد كه از اتش سوزي جلو گيري كند ودر صورت بروز حريق در صحنه مانع گسترش ان به پشت صحنه شود . تجهيزات اطفا  حريق در فضا هاي نمايشي شامل كشف كننده هاي دود وحرارت ،شلنگ هاي قرقره اي ،كپسول هاي كربنيك و كپسول هاي پودري هستند. صحنه ي تئاتر هم در عين حال بايد به سيستم اب پاش در بالاي صحنه و بالاي پرده ايمني نيز مجهز بوده ودر ان شير اب و سطل شن نيز پيش بيني شود . اغلب لوازم اطفا  حريق در راهرو ها قرار مي گيرند و اگر وجود شان در اين از قبل در نظر گرفته نشده باشد ،مي توانند به موانع خطر ناكي تبديل شوند واز اين رو بايد محل هاي خاصي را براي ان ها پيش بيني نمود .

استاندارد ها و ضوابط طراحي سينما:

سالن انتظار سينما:

طبق استانداردها و ضوابط طراحي سينما مصوب سازمان مديريت و برنامه ريزي كشور حداقل ميزان سطح اشتغال سالن انتظار سينما به ازاي هر نفر 35 سانتيمتر مربع و حداقل حجم سرانه سالنهاي سينما 5/1متر مربع مي باشد.تعداد صندليهاي سالن به ازاي هر 100 نفر 10 صندلي مي باشد.در صورت داشتن اختلاف سطح سالن با بيرون حداكثر شيب راهرو ورودي 8% و عرض آن حداقل 2/1 متر مي باشد.حداقل عرض ورودي سالن انتظار به ازاي هر 100 نفر 56 سانتيمتر مي باشد.

ورودي سينما:

به دليل كار كردن سينما به مجتمع فرهنگي ، ورودي با ورودي مجتمع يكي است و فقط يك در براي ورود به سالن انتظار منظور مي گردد.

گيشه بليط فروشي:

گيشه در سينما بايد در مكاني باشد كه ديد كافي بر فضاي خارج سينما داشته باشد و در جايي باشد كه صف مربوط به آن فراهم گردد و مردم در معبر عمومي و همچنين مانع ورود و خروج مردم از سينما نباشد.در گيشه بهتر است به درون سالن انتظار باز گردد ، ولي اين در طوري نباشد كه با باز شدن آن درون گيشه مشخص گردد و سطح آن به ازاي هر نفر حداقل 3 متر مربع مي باشد.

راهروهاي سالن نمايش:

عرض راهروهاي سالن را بر حسب تعداد جمعيت كه از آن تخليه مي شوند محاسبه مي شود.ولي نه يه اين صورت كه اين عرض متغير باشد.و اينگونه در نظر مي گيريم كه از تعداد جمعيت هر رديف كه در دو طرف آن راهرو مي باشد، 60% آن از هر راهرو تخليه مي گردند.اگر عرض در خروجي سالن نمايش از عرض راهرو منتهي به آن بيشتر باشد بايد حداقل فضايي برابر عرض خروجي جلوي در ورودي داشته باشد.حداكثر شيب مجاز در راهرو هاي سالن نمايش 8% مي باشد و اگر شيب بيشتر باشد بايد از پله در راهرو استفاده گردد كه ارتفاع و عمق موثر پله بايد طبق استاندارد ها باشد.پله ها ويا نقطه ي شروع شيب راهرو هاي سالن نمايش براي آگاهي تماشاگران بايد با چراغ مخصوص روشن گردند.مصالح كف راهروها بايد از مصالح غير لغزنده و غير اشتعال باشد.

صندلي تماشاگران:

استاندارد هاي صندلي تماشاگران در جداول ضميمه آورده شده است . جنس و مصالح به كار رفته در صندليهاي سالن نمايش بايد مقاوم ،قابل شست وشو ،غير قابل اشتعال باشد و از نظر آكوستيكي،مقدار صدائي كه آن ها جذب مي كنند نبايد به وجود ويا عدم وجود تماشاچي در آن ها وابسته باشد . چيدن صندليها ي سالن نمايش مانند چيدمان صندليهاي آمفي تئاتر مي باشد .

ورودي ها و خروجي هاي سالن سينما:

ورودي ها و خروجي هاي سالن نمايش سينما بايد به گونه اي باشند كه در معرض ديد باشند و از ورود سر وصدا به داخل وخارج سالن جلو گيري كنند . حد اقل تعداد در خروجي سالن نمايش 2 عدد مي باشد و فقط در موارد خاص مانند گنجايش سالن كمتر از 100 مي تواند 1 عدد باشد . لازم به ذكر است كه براي خروج از سالن نمايش بهتر از كه در هاي سالن نمايش به طرف بيرون باز گردند . حد اقت فاصله دو در خروجي5 متر مي باشد ونبايد از در هاي يك لنگه استفاده نمود وبايد از در هاي دو لنگه استفاده گردد . درهاي سالن نمايش نبايد قفل داشته باشند وبهتر است داراي ثابت كننده هاي فشاري باشند كه با يك فشار روي آن ها،در ثابت گردد.

سرويس هاي بهداشتي سينما :

طراحي و اجراي ساختماني قسمت هاي مختلف داخل سرويس هاي بهداشتي بايد به گونه اي باشد كه شست وشو وگندز دائي مستمر تمامي ديوارها و كف هاي سرويس ميس گردد .

اتاق پروژ كتور وملحقات آن:

اتاق پروژ كتور شامل حد اقل 2 عدد پروژ كتور به ابعاد 100×60 سانتيمتر ،ميز هاي بر گردان و باز بيني فيلم به ابعاد 80×120 سانتيمتر واتاق تقويت كننده هاي صدا مي باشد . دستگاه هايي مانند ركتي ناير ،تابلوي اصلي برق اتاق پروژكتور ،ومسير هاي نور سالن و قفسه هاي فلزي مخصوص نگهداري فيلم در فضاهاي مستقل قرار دارند.اتاقك كوچكي جهت نگهداري باطريهاي مخصوص روشنايي ايمني سينما و سرويس بهداشتي در جنب اتاق پروژكتور قرار دارند.
ابعاد اتاق پروژكتور با توجه به ابعاد پروژكتور ها ، فواصل آنها از هم و از ديوارهاي جانبي ،و ميز هاي برگردان و بازبيني فيلم و دستگاههاي تقويت صدا در نظر گرفته مي شود.ديوارها و كف اتاق پروژكتور بايد قابليت 2 ساعت مقاومت در مقابل آتش سوزي را داشته باشند.مصالح به كار رفته در اتاق پروژكتور جهت نازك كاري و آكو ستيك نبايد قابل احتراق باشند كف اتاق  پروژكتور براي انتقال كابلهاي برق وصدا بايد دو جداره بوده و كفپوش آن در مقابل برق عايق باشد . وجود شير يا كبسول آتش نشاني در نزديك اتاق پروژكتور نيز توصيه مي گردد.

پرده نمايش فيلم:

نوع پرده سينما با توجه به ابعاد سالن ،قدرت پروژكتور ، بهره روشنايي پرده و ميزان روشنايي مطلوب پرده انتخاب مي شود . اندازه پرده با توجه به عرض سالن نمايش در قسمت جلوي آن ،ارتفاع سالن ، عمق سالن ودر نظر گرفتن فضائي در دو طرف پرده  براي رفت وآمد به پشت پرده و جمع شدن پرده محافظ تعيين مي شود . پرده نمايش بهتر است داراي انحناء باشد :به خصوص در سالن هاي عريض، اين انحناء كماني از دايره به طول فاصله لنز پروژكتور از مركز پرده مي باشد . اسكلت نصب پرده ي نمايش بايد بزرگتر از پرده باشد (30 سانتيمتر) تا نصب پرده آسان تر گردد واسكلت از ديوارپشت پرده بايد به اندازه اي كه براي نصب بلند گو ها مورد نياز است (90 سانتيمتر) فاصله داشته باشد . وبايد اشاره نمود كه بهتر است دريچه هاي هواكش وخروجي هوا يا حتي ورود هوا ،پشت پرده تعبيه نگردد و اصولا سيستم هاي تاسيساتي  وتهويه ي هوا به گونه اي باشند كه هوا در پشت پرده چرخش نداشته باشد.

منبع :یــه مـشت بــچـه مــــعمـار ....